Πρόγραμμα IEMP

Το μεγάλο, διεθνές έργο «Ολοκληρωμένη διαχείριση του οικοσυστήματος στη λεκάνη του Πάρκου Πρεσπών» (Prespa Integrated Ecosystem Management – IEMP) πραγματοποιήθηκε με την υποστήριξη του Global Environment Facility (GEF) και με φορέα υλοποίησης το Πρόγραμμα Ανάπτυξης των Ηνωμένων Εθνών (UNDP). Το πρόγραμμα εκτελέστηκε σε τρεις συνιστώσες: μία για την Αλβανία, μία για τη Βόρεια Μακεδονία, και μια διασυνοριακή συνιστώσα που αναφερόταν και στην Ελλάδα.

Ο γενικός σκοπός του προγράμματος ήταν “Η διατήρηση και η βιώσιμη χρήση της παγκοσμίως σημαντικής βιολογικής ποικιλότητας και των διασυνοριακών υδάτινων πόρων της λεκάνης των λιμνών Πρεσπών”. Η στοχοθεσία του επεδίωκε την επιτάχυνση της υιοθέτησης μιας ενοποιημένης διαχείρισης του οικοσυστήματος στη διασυνοριακή λεκάνη της Πρέσπας, προκειμένου να διατηρηθεί η παγκοσμίως σημαντική βιοποικιλότητα, να μετριαστεί η ρύπανση των διασυνοριακών λιμνών και να παρασχεθεί μια βιώσιμη βάση για την περαιτέρω κοινωνική και οικονομική ανάπτυξη της λεκάνης.

Το έργο ήταν τεχνικά δομημένο ώστε να εξασφαλίσει πέντε διακριτά αποτελέσματα και περιλάμβανε μια σειρά από δραστηριότητες ή τομείς εντός του ιδίου πλαισίου, όπως έρευνα και εποπτεία, συγκεκριμένες δράσεις διατήρησης, θεσμικές προσπάθειες, νομοθετικές και διοικητικές εργασίες, άσκηση πίεσης, πρακτικές εφαρμογές διατήρησης, ευαισθητοποίηση του κοινού και δικτύωση. Η Εταιρία Προστασίας Πρεσπών (ΕΠΠ) συμμετείχε στο πλαίσιο της διασυνοριακής συνιστώσας, η οποία επικεντρώθηκε στην ενίσχυση του διασυνοριακού μηχανισμού συντονισμού και στην προώθηση της διασυνοριακής προστασίας και διαχείρισης των υδάτων, καθώς και στην ενίσχυση της αποτελεσματικότητας μέσω της ανάπτυξης ικανοτήτων. Συνέβαλε επίσης με μια Διασυνοριακή Διαγνωστική Ανάλυση και ένα Στρατηγικό Πρόγραμμα Δράσης, τα οποία δεν εφαρμόστηκαν συστηματικά. Σχέδια Δράσης εκπονήθηκαν επίσης για τη διατήρηση των καλαμώνων, των ελληνικών δασών αρκεύθου, της καφέ αρκούδας, των σπηλαίων και των νυχτερίδων, καθώς και του ορεινού τσαγιού.

Επιπλέον, στα πλαίσια του προγράμματος και σε συνεργασία με την ΕΠΠ δημιουργήθηκε ένα Διασυνοριακό Σύστημα Εποπτείας (Transboundary Monitoring System), το οποίο αφορούσε διάφορους τομείς, όπως η ιχθυοπανίδα, η ορνιθοπανίδα και η λοιπή βιοποικιλότητα, η υδρόβια βλάστηση, τα δασικά και χερσαία οικοσυστήματα, η ποιότητα των υδάτων, η χρήση γης και οι κοινωνικοοικονομικές παραμέτρους. Ακολούθησαν η συγγραφή μιας μελέτης για τη διασυνοριακή εποπτεία και τον έλεγχο, καθώς και η παραγωγή μιας σειράς από εκθέσεις που παρουσίαζαν τις πιλοτικές δραστηριότητες παρακολούθησης πεδίου που εφαρμόστηκαν ανά θεματική περιοχή. Το σύστημα διασυνοριακής εποπτείας αναπτύχθηκε με τη συμβολή διεθνών επιστημόνων και υπό την καθοδήγηση μιας πολυμετοχικής ομάδας εργασίας που απαρτίζεται από εκπροσώπους και των τριών χωρών.

Η διασυνοριακή συνιστώσα του έργου παρήγαγε πολλαπλές δημοσιεύσεις και επικοινωνιακό υλικό για την ευαισθητοποίηση του κοινού. Τον Οκτώβριο του 2008 ολοκληρώθηκε ο σχεδιασμός μιας επικοινωνιακής στρατηγικής για την εκπαίδευση και την ευαισθητοποίηση του κοινού. Στο πλαίσιο του προγράμματος αυτού πραγματοποιήθηκε η έκδοση ενός βιβλίου με τίτλο “Empowering Life, Building Resilience” για την ιχθυοπανίδα της Πρέσπας, ενώ κυκλοφόρησαν επίσης και μια σειρά από φυλλάδια και μικρότερες εκδόσεις που καλύπτουν τους θεματικούς τομείς της γεωργίας, της βιοποικιλότητας, της αλιείας, των δασών, της διακυβέρνησης, του τουρισμού και των υδάτων.