Οι λίμνες της Πρέσπας είναι πολύ σημαντικός τόπος αναπαραγωγής, ιδίως για τους αργυροπελεκάνους και τους ροδοπελεκάνους, αλλά και για άλλα σπάνια υδρόβια πουλιά. Στη λίμνη Μικρή Πρέσπα, μεταξύ άλλων, φωλιάζουν 7 είδη ερωδιών (νυχτοκόρακας, σταχτοτσικνιάς, πορφυροτσικνιάς, μικροτσικνιάς, κρυπτοτσικνιάς, κοινός λευκοτσικνιάς, αργυροτσικνιάς), χαλκόκοτες, λαγγόνες, κορμοράνοι (φαλακροκόρακες) και βαλτόπαπιες. Η Πρέσπα φιλοξενεί τις μεγαλύτερες αποικίες λαγγόνας και κορμοράνου (φαλακροκόρακα) στην Ελλάδα, με 1.000-2.500 και 100-120 ζευγάρια αντίστοιχα. Είναι το μοναδικό μέρος στην Ελλάδα όπου αναπαράγονται μοναδικοί, απειλούμενοι με εξαφάνιση, πληθυσμοί χηνοπρίστη και σταχτόχηνας. Επιπλέον, με πάνω από 40.000 άτομα να καταφεύγουν στις λίμνες το χειμώνα, η Πρέσπα χαρακτηρίζεται ως «Διεθνούς Σημασίας» περιοχή διαχείμασης υδρόβιων πουλιών. Η κύρια σημασία των λιμνών της οφείλεται στον πλούτο των ειδών των υδρόβιων πουλιών που φωλιάζουν σε αυτές, με ελάχιστους μόνο υγροτόπους στην Ευρώπη να διαθέτουν συγκρίσιμα χαρακτηριστικά σπουδαιότητας, τοποθετώντας σαφώς τις λίμνες Πρέσπες μεταξύ των πιο σημαντικών υγροτόπων της ηπείρου για την προστασία και διατήρηση των υδρόβιων πουλιών.
Η διατήρηση και η αύξηση των πληθυσμών αυτών των ειδών εξαρτάται κυρίως από την ύπαρξη επαρκών, κατάλληλων και ασφαλών θέσεων φωλιάσματος και αναζήτησης τροφής. Ως αποτέλεσμα επιστημονικής έρευνας, η Εταιρία Προστασίας Πρεσπών διαπίστωσε ότι, αν και οι θέσεις φωλεοποίησης ήταν άφθονες στις Πρέσπες, οι πληθυσμοί των υδρόβιων πουλιών περιορίζονταν από την έκταση των υγρών λιβαδιών, παραλίμνιων περιοχών με ρηχά νερά και χαμηλή βλάστηση, όπου μπορούν να κυνηγούν την τροφή τους. Η επέκταση αυτών των περιοχών μέσω της κατάλληλης διαχείρισης της στάθμης του νερού της λίμνης και των καλαμώνων παραμένει ένας από τους κεντρικούς, στρατηγικούς μας στόχους.
Για να εξασφαλίσει την επίτευξη αυτού του στόχου, η ΕΠΠ έχει εφαρμόσει ένα μακροπρόθεσμο πρόγραμμα παρακολούθησης του μεγέθους των πληθυσμών των υδρόβιων πτηνών. Το πρόγραμμα αξιοποιεί έναν συνδυασμό μεθόδων, όπως η εναέρια φωτογράφηση αποικιών με drone, η καταμέτρηση των πτηνών που πετούν από και προς τις αποικίες αναπαραγωγής, η παρακολούθηση των θέσεων τροφοληψίας, η καταμέτρηση των φωλιών από σημεία παρατήρησης, η καταμέτρηση των διαχειμαζόντων πτηνών στις λίμνες και άλλες, ειδικές για κάθε είδος μέθοδοι. Το πρόγραμμα έχει εξασφαλίσει πολύτιμα δεδομένα σχετικά με τις ανάγκες των ειδών, τις τάσεις και τις προτιμήσεις των πληθυσμών. Τα αποτελέσματα αυτά είναι μοναδικά για την περιοχή και συνεχίζουν να χρησιμοποιούνται από διάφορους αρμόδιους φορείς και από την Μονάδα Διαχείρισης κατά τη λήψη αποφάσεων. Επιπλέον, μέσω των εργασιών που αποσκοπούν στη διαχείριση των καλαμώνων και των υγρών λιβαδιών, έχουν δημιουργηθεί περιοχές κατάλληλες για την τροφή των υδρόβιων πτηνών γύρω από τις όχθες των λιμνών.
Για τις δραστηριότητες παρακολούθησης των υδρόβιων πτηνών, η ΕΠΠ συνεργάζεται επίσης με τους εταίρους της στο δίκτυο PrespaNet, καθώς και με τα εθνικά πάρκα των δύο γειτονικών χωρών.
Αναφορές προς την ΕΔΥ για τη διαχείριση και την παρακολούθηση υδρόβιων πουλιών στο Εθνικό Πάρκο Πρεσπών: 2009, 2010, 2011, 2012, 2013, 2014, 2015, 2016, 2017, 2018, 2019, 2020, 2021
Αναφορά για την παρακολούθηση των υδρόβιων πουλιών στο Εθνικό Πάρκο Πρεσπών: 2022
Πληθυσμιακές τάσεις υδρόβιων πουλιών
1991 έως σήμερα
ΜΚΟ Δικτύου PrespaNet
Prespa National
Park (AL)