Διασυνοριακό Στρατηγικό Σχέδιο Δράσης

Στρατηγικό Σχέδιο Δράσης για την Αειφορική Ανάπτυξη του Πάρκου Πρεσπών

Το Στρατηγικό Σχέδιο Δράσης ήταν το πρώτο κοινό έργο των τριών γειτονικών χωρών και ένα από τα πρώτα βήματα προς τη διαμόρφωση ενός κοινού οράματος για την Πρέσπα μεταξύ των τριών λαών. Στόχος του ήταν να θέσει τη βάση για τη συζήτηση σχετικά με το μέλλον της περιοχής και να αποτελέσει προϊόν στενής συνεργασίας μεταξύ των ΜΚΟ που συμμετείχαν ενεργά και πολλών ανεξάρτητων εμπειρογνωμόνων. Σκοπός του Σχεδίου ήταν να περιγράψει τους στόχους του Πάρκου Πρεσπών, ώστε να διευκολυνθούν οι μελλοντικές συζητήσεις, και να περιγράψει με τον πιο σαφή τρόπο τις θεσμικές, οικονομικές, διαχειριστικές πρωτοβουλίες και διαδικασίες που πρέπει να αναληφθούν ώστε να καταστεί δυνατή η επίτευξη των στόχων αυτών.

Το Διασυνοριακό Πάρκο Πρεσπών ήταν μια πρωτοβουλία της Εταιρίας Προστασίας Πρεσπών (ΕΠΠ), η οποία υιοθετήθηκε από την τότε ελληνική κυβέρνηση. Ιδρύθηκε με κοινή Διακήρυξη των Πρωθυπουργών της Ελλάδας, της Αλβανίας και της σημερινής Βόρειας Μακεδονίας στις 2 Φεβρουαρίου 2000, με στόχο τη διατήρηση των πολύτιμων οικολογικών και πολιτιστικών αξιών της ευρύτερης περιοχής, καθώς και την προώθηση της συνεργασίας για βιώσιμη ανάπτυξη μεταξύ των τριών χωρών.

Από την αρχή της συνεργασίας έγινε αισθητή η έλλειψη μιας ολοκληρωμένης συνθετικής εικόνας της περιοχής σε διασυνοριακό επίπεδο, καθώς και βασικών στρατηγικών αξόνων για τη διαχείριση και αειφόρο ανάπτυξη της λεκάνης της Πρέσπας, που θα αποτελούσαν τη συμφωνημένη βάση για τη συζήτηση και το σχεδιασμό κοινών δράσεων. Κατά την περίοδο 2001-2002, οι τρεις χώρες εκπόνησαν το Στρατηγικό Σχέδιο Δράσης (ΣΣΔ) του Πάρκου Πρεσπών, με τη συγχρηματοδότηση του Προγράμματος Διμερούς Αναπτυξιακής Συνεργασίας και Βοήθειας του ΥΠΕΚΑ (2001) και του Ιδρύματος MAVA μέσω του WWF Ελλάς.

Στόχος ήταν να προσδιοριστεί και να αναλυθεί η οικολογική, οικονομική και κοινωνική κατάσταση της λεκάνης της Πρέσπας, να διατυπωθούν στρατηγικοί στόχοι και να περιγράφουν τα μέτρα και οι διαδικασίες που θα μπορούσαν να οδηγήσουν στην αειφόρο ανάπτυξη και προστασία της περιοχής, με προτάσεις συγκεκριμένων έργων σε διασυνοριακό επίπεδο και για κάθε μία από τις τρεις χώρες ξεχωριστά.

Για την προετοιμασία του ΣΣΔ συγκροτήθηκαν ομάδες εργασίας και στις τρεις χώρες, οι οποίες αποτελούνταν από εμπειρογνώμονες διαφόρων ειδικοτήτων, όπως γεωγραφία, υδρολογία, πανίδα, χλωρίδα, νομοθεσία, διεθνείς σχέσεις, κοινωνιολογία και οικονομία. Οι ομάδες εργάστηκαν παράλληλα, µε συμφωνημένες κοινές προδιαγραφές, και το αποτέλεσμα της δουλειάς τους συντέθηκε σε µια ενιαία µελέτη/πρόταση. Μετά την ολοκλήρωσή του, το ΣΣΔ πέρασε από μια εκτεταμένη διαδικασία διαβούλευσης και στα τρία εμπλεκόμενα κράτη, υιοθετήθηκε από τη Συντονιστική Επιτροπή του Πάρκου Πρεσπών τον Μάιο του 2004 και τελικά δημοσιεύθηκε στις τρεις εθνικές γλώσσες και στα αγγλικά. Έκτοτε, το ΣΣΔ αποτελεί τη βάση για το σχεδιασμό όλων των δραστηριοτήτων του Πάρκου Πρεσπών.