LIFE Prespa Waterbirds

Δράσεις για την προστασία των υδρόβιων πουλιών στην Μικρή Πρέσπα: συμβάλλοντας την προσαρμογή του οικοσυστήματος στην κλιματική αλλαγή και δημιουργώντας οφέλη για την τοπική κοινωνία

Η σταδιακή μείωση της παραδοσιακής κτηνοτροφίας, σε συνδυασμό με διάφορα πρακτικά προβλήματα, περιόρισε σταδιακά την έκταση των παραλίμνιων οικοτόπων της Μικρής Πρέσπας. Πρόσφατα, λόγω της μειωμένης εισροής νερού που έχει σημειωθεί, κυρίως εξαιτίας της κλιματικής αλλαγής, η στάθμη του νερού της λίμνης δεν αυξήθηκε στα απαραίτητα για τη διατήρηση των υγρών λιβαδιών επίπεδα, και έτσι, οι περιοχές διατροφής των υδρόβιων πουλιών συρρικνώθηκαν. Το 2016, η Εταιρία Προστασίας Πρεσπών ξεκίνησε ένα νέο πρόγραμμα LIFE, “LIFE15 NAT/GR/000936 Prespa Waterbirds (2016-2021)”, το οποίο περιλάμβανε εκτεταμένη διαχείριση της βλάστησης των χερσαίων και υδάτινων εκτάσεων των υγροτόπων με τη χρήση ενός αμφιβίου μηχανήματος κοπής, για τη δημιουργία μόνιμων επιφανειών καλυμμένων από ρηχά νερά, αλλά απαλλαγμένων από τους καλαμιώνες. Παράλληλα, το πρόγραμμα επεδίωκε τη χρήση της συλλεγόμενης βιομάζας ως ζωοτροφή, ως λίπασμα και ως καύσιμο για θέρμανση. Στόχος ήταν η δημιουργία ενός μωσαϊκού από διαχειριζόμενες και μη επιφάνειες, οι οποίες θα αποτελούσαν ιδανικές περιοχές για την το φώλιασμα και τη διατροφή των πουλιών, αλλά και την αναπαραγωγή των ψαριών. Η διαχείριση αυτή της βλάστησης θα λειτουργούσε ευεργετικά με τρόπο διττό, καθώς, εκτός από τις ευνοϊκές συνέπειες για το οικοσύστημα, θα απέφερε και οικονομικά οφέλη στους κατοίκους της περιοχής.

Ο γενικός στόχος του προγράμματος LIFE “Prespa Waterbirds” ήταν να ενισχυθεί η προστασία εννέα ειδών υδρόβιων πουλιών-στόχων στην περιοχή, μέσω της αντιμετώπισης των σημαντικότερων απειλών, όπως οι περιορισμένες περιοχές διατροφής για τα παρυδάτια πουλιά, η παρεμπόδιση από τους καλαμιώνες των δυνητικών θέσεων διατροφής και αναπαραγωγής των ψαριών, και ο δυνητικά καταστροφικός αντίκτυπος της γρίπης των πτηνών στους μεταπληθυσμούς πελεκάνων. Οι δράσεις διατήρησης του προγράμματος αποσκοπούσαν επίσης στο να βοηθήσουν το οικοσύστημα να ανταπεξέλθει προσαρμοζόμενο στην κλιματική αλλαγή, παρέχοντας παράλληλα οφέλη στην τοπική κοινότητα.

Οι ειδικοί στόχοι του εν λόγω προγράμματος ήταν η αύξηση των κατάλληλων βιοτόπων για τη διατροφή των ειδών-στόχων (αργυροπελεκάνος, χαλκόκοτα, κρυπτοτσικνιάς, βαλτόπαπια, ροδοπελεκάνος, λευκοτσικνιάς, λαγγόνα, αργυροτσικνιάς, κοινός νυχτοκόρακας) και η ελαχιστοποίηση του κινδύνου θνησιμότητας και αποτυχίας αναπαραγωγής των ειδών-στόχων λόγω πυρκαγιών σε καλαμιώνες. Οι περαιτέρω στόχοι αποσκοπούσαν στην αύξηση των γνώσεων και της ικανότητας αντιμετώπισης των κρουσμάτων ασθενειών στους πελεκάνους, στην ωφέλεια της τοπικής κοινότητας με την παροχή βιομάζας καλαμιού για λίπανση των γεωργικών εκτάσεων, στην ενίσχυση της διασυνοριακής συνεργασίας για τη διαχείριση του υγροτόπου και στην αύξηση της περιβαλλοντικής ευαισθητοποίησης της τοπικής κοινότητας.

Στο πλαίσιο των δράσεων του συγκεκριμένου προγράμματος LIFE, η ΕΠΠ ανέλαβε (α) την αξιολόγηση της δυναμικής της βλάστησης του υγρότοπου και τη διατύπωση κατευθυντηρίων γραμμών για τη διαχείρισή της, (β) ολοκλήρωσε τεχνικές μελέτες για την αποκατάσταση της λειτουργίας των εκβολών των ρεμάτων παρουσιάζοντας τις απαιτούμενες παρεμβάσεις, (γ) πραγματοποίησε μια μελέτη σκοπιμότητας σχετικά με τις εναλλακτικές χρήσεις της βιομάζας των καλαμιών προτείνοντας πιλοτικές εφαρμογές, και (δ) διατύπωσε μια σειρά οδηγιών για την αντιμετώπιση περιστατικών μαζικών θανάτων υδρόβιων πουλιών.

Αναφορές

Εκλαϊκευμένη αναφορά

 

Άρθρα

Alexandrou, O., Malakou, M. & G. Catsadorakis. 2022. The impact of avian influenza 2022 on Dalmatian pelicans was the worst ever wildlife disaster in Greece. Oryx, Vol.56 (6), p.814

Papathanasiou, F., Tzotzi, A., Koutseri, I., Malakou, M., Parisis, T. & Papadopoulos, I. 2021. The effect of direct use of lakeside biomass as soil amendment on the productivity of dry bean crop. Agriculture and Forestry, Vol. 67 (4): 7-14. doi:10.17707/AgricultForest.67.4.01

Papathanasiou, F., Zaralis, K., Koutseri, I., Malakou, M., Papadopoulos, A., Pliantsa, A., Aggelaki, M., Karetsa, V. & I. Papadopoulos. 2021.  Nutritive value of riparian common reed biomass for ruminants. AGROFOR International Journal, Vol. 6 (4). Doi: 10.7251/AGRENG2102098P

van der Schriek, T., Giannakopoulos, C. & Varotsos, K.V. 2020. The impact of future climate change on bean cultivation in the Prespa Lake catchment, northern Greece. Euro-Mediterr J Environ Integr 5, 14

van der Schriek T., Varotsos K. V. & C. Giannakopoulos. 2019. The impact of future climate change on the water level of Lake Lesser Prespa: assessing the vulnerability of fish spawning grounds, and bird nesting- /foraging sites. 2nd International Conference Adapt to Climate – Heraklion, Crete, Greece

Διάρκεια

2016 - 2021

Δωρητές

Εταίροι

Category
Είδη, Οικότοποι & Τοπία, Τοπική Κοινωνία
Tags
Κλιματική Αλλαγή, Ενδημικά Ψάρια, Raising Awareness, Προκλήσεις & Απειλές, Υδρόβια Πουλιά, Επιτροπή Διαχείρισης Υγρότοπων, Υγροτοπικά Τοπία, Πελεκάνοι