Τα υγρά λιβάδια, τα πιο ευαίσθητα και σημαντικά οικοσυστήματα της περιοχής, σχηματίζονται στις όχθες της Μικρής Πρέσπας. Πρόκειται για παραλίμνιες εκτάσεις, με χαμηλή βλάστηση, που πλημμυρίζουν περιοδικά με νερό, ανάλογα με τη διακύμανση της στάθμης της λίμνης, και όπου τρέφονται και φωλιάζουν πολλά είδη υδρόβιων πουλιών και αναπαράγονται πολλά είδη ψαριών και αμφιβίων. Η έκταση των υγρών λιβαδιών εξαρτάται άμεσα από την εποχιακή διακύμανση της στάθμης του νερού της λίμνης Μικρής Πρέσπας και επομένως η διαχείριση των υδάτων της λίμνης είναι καθοριστική για την ύπαρξή τους.
Οι δύο λίμνες της Πρέσπας αποτελούσαν παλαιότερα ένα ενιαίο υδάτινο σώμα. Από τα τέλη της δεκαετίας του 1960, όταν οι υγρότοποι σε όλη την Ελλάδα άρχισαν να αποξηραίνονται για να δημιουργηθούν καλλιεργήσιμες εκτάσεις, οι δύο λίμνες επικοινωνούν μόνο επιφανειακά, με ένα φυσικό κανάλι στη θέση Κούλα, μέσω του οποίου τα νερά που υπερχειλίζουν από τη Μικρή Πρέσπα καταλήγουν στη Μεγάλη Πρέσπα. Στα μέσα της δεκαετίας του 1980, εγκαταστάθηκε στο κανάλι μια χειροκίνητη μεταλλική θυρίδα και η ποσότητα του νερού που έρρεε από τη μια λίμνη στην άλλη ρυθμίστηκε από την Τοπική Αρχή Εγγείων Βελτιώσεων. Σκοπός της κατασκευής ήταν να διευκολυνθεί η άρδευση των αγρών που εκτείνονται γύρω από τη λίμνη Μικρή Πρέσπα. Με την πάροδο του χρόνου η κατασκευή αυτή διαβρώθηκε και προέκυψε η ανάγκη ανακατασκευής του συστήματος.
Λαμβάνοντας υπόψη το γεγονός ότι το ύψος της στάθμης της Μικρής Πρέσπας επηρεάζει αποφασιστικά τόσο την οικολογική ισορροπία, όσο και τις βασικές δραστηριότητες του πρωτογενούς τομέα των κατοίκων της περιοχής, στις αρχές της δεκαετίας του 2000 η Εταιρία Προστασίας Πρεσπών (ΕΠΠ) διερεύνησε τις ανάγκες σε νερό τόσο των οικοσυστημάτων όσο και των αγροτών, προκειμένου να προτείνει βιώσιμες λύσεις για όλες τις πλευρές. Η προσπάθεια αυτή ξεκίνησε με μια επιστημονική μελέτη, η οποία καθόρισε το μέγιστο όριο διακύμανσης της υδάτινης στάθμης της Μικρής Πρέσπας το καλοκαίρι, προκειμένου να ικανοποιηθούν εξίσου οι ανάγκες της φύσης και των ανθρώπων. Μετά από συζητήσεις και διαβουλεύσεις με τους τοπικούς φορείς, τα όρια αυτά εγκρίθηκαν από τον Φορέα Διαχείρισης Εθνικού Πάρκου Πρεσπών (ΦΔΕΠΠ) και το 2009 θεσμοθετήθηκαν με την ίδια νομοθεσία που προέβλεπε την ίδρυση του Εθνικού Πάρκου Πρεσπών.
Στη συνέχεια, η ΕΠΠ προχώρησε στην εκπόνηση ενός σχεδίου διαχείρισης υγρότοπου, το οποίο, μεταξύ άλλων, καθόριζε συγκεκριμένους στόχους για τη διαχείριση της στάθμης της Μικρής Πρέσπας. Καθώς η υπάρχουσα κατασκευή δεν ήταν επαρκής για τον έλεγχο της στάθμης με την ακρίβεια που απαιτούνταν σύμφωνα με τα νέα δεδομένα, η ΕΠΠ ανέλαβε την κατασκευή ενός νέου, σύγχρονου και τεχνολογικά προηγμένου θυροφράγματος. Το συγκεκριμένο έργο LIFE, το οποίο στόχευε στην αποτελεσματικότερη ρύθμιση της στάθμης της λίμνης, ολοκληρώθηκε το 2005 με ευρωπαϊκή συγχρηματοδότηση, σε συνεργασία με τις αρμόδιες αρχές και την τοπική κοινωνία. Έκτοτε, η διαχείριση της θυροφράγματος υπάγεται στον ΦΔΕΠΠ, ο οποίος έχει στην αρμοδιότητά του τη διαχείριση ολόκληρου του υγροτόπου.
Κάθε χρόνο ο ΦΔΕΠΠ και η ΕΠΠ συνεργάζονται με την Επιτροπή Διαχείρισης Υγροτόπων όλων των εμπλεκόμενων φορέων, για να διασφαλίσουν τη βέλτιστη δυνατή διαχείριση της στάθμης των υδάτων τόσο προς το συμφέρον της φύσης, όσο και προς το συμφέρον του ανθρώπου. Ομοίως, η ΕΠΠ υποστήριξε τον ΦΔΕΠΠ στην προσπάθεια για διαχείριση της βλάστησης γύρω από τις λίμνες, ώστε να εξασφαλιστεί η διατήρηση των υγρών λιβαδιών. Αυτό επιτυγχάνεται με την κοπή της βλάστησης (με τρακτέρ ή με ένα εξειδικευμένο αμφίβιο μηχάνημα που διαθέτει η ΕΠΠ), καθώς και με τη βόσκηση από ντόπια κοπάδια. Η κομμένη βλάστηση διανέμεται στη συνέχεια στους τοπικούς κτηνοτρόφους, προκειμένου να αξιοποιηθεί ως ζωοτροφή. Στο παρελθόν η ΕΠΠ συμπλήρωνε τη βόσκηση στα υγρά λιβάδια γύρω από τη λίμνη με τη χρήση ενός κοπαδιού νεροβούβαλων, αλλά σήμερα τα κοπάδια βοοειδών των τοπικών κτηνοτρόφων καλύπτουν πλήρως την ανάγκη αυτή.
Ανασκοπήσεις Λειτουργίας θυροφράγματος Κούλας και Διαχείρισης στάθμης λίμνης Μικρής Πρέσπας: 2010, 2011, 2012, 2013, 2014, 2015, 2016, 2017, 2018, 2019, 2020, 2021, 2022
Συνόψεις δράσεων διαχείρισης της βλάστησης στην παραλίμνια ζώνη της Μικρής Πρέσπας: 2009, 2010, 2011, 2012, 2013, 2014, 2015, 2016, 2017, 2018, 2019, 2020, 2021, 2022
Σύνοψη συμπληρωματικών δράσεων διαχείρισης των νερών στην Πρέσπα
2η Τεχνική Αναφορά – Διαχείριση αποστραγγιστικών τάφρων
Εκσυγχρονισµός Θυροφράγµατος Κούλας
Σχέδιο αποκατάστασης και διαχείρισης των υγρών λιβαδιών στην Μικρή Πρέσπα
Οδηγός Διαχείρισης της Υγροτοπικής Βλάστησης στη λίμνη Μικρή Πρέσπα (2022-2026)
Οδηγός Διαχείρισης της Υγροτοπικής Βλάστησης στη λίμνη Μικρή Πρέσπα (2022-2026) – Παράρτημα I
1991 έως σήμερα
Wetland Management
Committee