PrespaNet III

Αναγνωρίζοντας ότι η συνεργασία πέρα από τα σύνορα για την αντιμετώπιση σύνθετων προκλήσεων διατήρησης απαιτεί στενό διασυνοριακό συντονισμό, το δίκτυο περιβαλλοντικών ΜΚΟ PrespaNet ιδρύθηκε το 2013. Το δίκτυο αποτελείται από την Οικολογική Εταιρεία Μακεδονίας (MES) στη Βόρεια Μακεδονία, τον Φορέα Προστασίας και Διατήρησης του Φυσικού Περιβάλλοντος στην Αλβανία (PPNEA) και την Εταιρία Προστασίας Πρεσπών στην Ελλάδα.

Μετά την υλοποίηση δύο διασυνοριακών προγραμμάτων και βασιζόμενοι στα αποτελέσματά τους, οι οργανισμοί του PrespaNet ξεκίνησαν το νέο έργο PrespaNet III, με στόχο τη «Διατήρηση της Βιοποικιλότητας στη Διασυνοριακή Λεκάνη των Πρεσπών».

Το τριετές αυτό πρόγραμμα, το οποίο θα διαρκέσει από τον Μάρτιο του 2024 έως τον Φεβρουάριο του 2027, βασίζεται σε τέσσερις βασικές στρατηγικές, καθεμία από τις οποίες περιλαμβάνει συγκεκριμένους στόχους.

Η πρώτη στρατηγική, που αφορά τη διατήρηση του υδάτινου και υγροτοπικού τοπίου, στοχεύει στην αντιμετώπιση της επείγουσας απειλής της κλιματικής αλλαγής για τα υδάτινα οικοσυστήματα των Πρεσπών και την ορνιθοπανίδα τους. Στο πλαίσιο αυτό, οι δράσεις εστιάζουν στην κατανόηση των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής, στην προώθηση πολιτικών για τους υδάτινους πόρους και στην αποκατάσταση των υγροτόπων, με σκοπό την προστασία των υδρόβιων πτηνών. Για την επίτευξη αυτών των στόχων, το πρόγραμμα επιδιώκει την ενίσχυση της λήψης αποφάσεων σχετικά με τη διαχείριση των υδάτων και των υγροτόπων, τη βελτίωση της κατάστασης διατήρησης σημαντικών υγροτόπων μέσω οικολογικής αποκατάστασης, καθώς και την προώθηση της βιώσιμης διαχείρισης των υγροτόπων μέσω της εμπλοκής ενδιαφερόμενων φορέων.

Η δεύτερη στρατηγική, που αφορά την ενίσχυση της διατήρησης της Πρέσπας, εστιάζει στη διαχείριση των προστατευόμενων περιοχών και στην ενίσχυση των ικανοτήτων νέων επιστημόνων μέσω του Prespa Field Laboratory. Οι δράσεις περιλαμβάνουν βραχυπρόθεσμες μελέτες διατήρησης, τη συνέχιση προγραμμάτων μακροχρόνιας παρακολούθησης της βιοποικιλότητας και εκπαιδευτικές πρωτοβουλίες για φοιτητές και νέους. Παράλληλα, το έργο στοχεύει στην ανάπτυξη μακροπρόθεσμων συνεργασιών με τις αρχές των προστατευόμενων περιοχών, στη διερεύνηση της οικολογικής συνδεσιμότητας μεταξύ τους, στην υποστήριξη συμμετοχικής παρακολούθησης και βιωματικής μάθησης στη φύση, καθώς και στην προώθηση της Πρέσπας ως πεδίου έρευνας για νέους επιστήμονες.

Η τρίτη στρατηγική, που σχετίζεται με την αντιμετώπιση των προτεραιοτήτων απειλών, επικεντρώνεται στην καταπολέμηση της περιβαλλοντικής εγκληματικότητας και την αντιμετώπιση μη βιώσιμων ενεργειακών εγκαταστάσεων που επηρεάζουν τη βιοποικιλότητα της περιοχής. Πρόκειται για μια διασυνοριακή προσέγγιση, η οποία επιδιώκει την καταγραφή και τεκμηρίωση των απειλών για τις βασικές αξίες της Πρέσπας, καθώς και τη συμμετοχή σε δράσεις ευαισθητοποίησης και υπεράσπισης για την αντιμετώπιση αυτών των απειλών.

Η τέταρτη στρατηγική αφορά την ενίσχυση της τοπικής συμμετοχής και συνεργασίας, καθώς το PrespaNet θα συνεχίσει να υποστηρίζει τη διασυνοριακή συνεργασία και επικοινωνία, ενώ θα διατηρήσει τη λειτουργία των τοπικών γραφείων, διασφαλίζοντας ότι η διατήρηση του περιβάλλοντος θα παραμείνει προτεραιότητα για την τοπική κοινωνία. Οι στόχοι αυτής της στρατηγικής περιλαμβάνουν τη διεύρυνση της συνεργασίας του δικτύου μέσω διασυνοριακής σύμπραξης, τη διατήρηση της λειτουργίας των τοπικών γραφείων, καθώς και την ενίσχυση της εμπιστοσύνης των τοπικών κοινοτήτων προς το δίκτυο.

Συνολικά, το έργο PrespaNet III αναμένεται να συμβάλει σημαντικά στη διατήρηση της φυσικής κληρονομιάς της διασυνοριακής λεκάνης των Πρεσπών. Μέσα από τις παραπάνω στρατηγικές, το πρόγραμμα θα βελτιώσει τη γνώση και κατανόηση των υδάτινων πόρων της περιοχής, θα ενισχύσει την κατάσταση διατήρησης των υγροτόπων και των πληθυσμών υδρόβιων πτηνών, θα ενδυναμώσει τις συνεργασίες και τις ικανότητες διαχείρισης των προστατευόμενων περιοχών και θα μειώσει τις απειλές για τη βιοποικιλότητα μέσω βιώσιμων πρακτικών. Παράλληλα, η συμμετοχή των τοπικών κοινοτήτων και η διασυνοριακή συνεργασία θα ενισχυθούν, διασφαλίζοντας τη μακροπρόθεσμη προστασία και αειφορία της περιοχής.